Kultura i sztuka w Polsce X–XV w. II
 | Kalendarium |
ok. 1112-1116 – Anonim zwany Gallem pisze swoją Kronikę
ok 1150-1223 – lata życia Wincentego zwanego Kadłubkiem
ok. 1320-1387 – lata życia Jana (Janka) z Czarnkowa
1400 – odnowienie Akademii Krakowskiej przez Władysława Jagiełłę
1455–1480 – spisanie przez Jan Długosza
Roczników czyli kronik sławnego Królestwa Polskiego
 | Źródło 1. Jan Długosz o swoim pisarstwie |
Po długotrwałych […] trudach, po różnych badaniach i rozważaniach, […] które podejmowałem, poszukując własnych i cudzych roczników […] odczuwam nie małą radość, […] że doszedłem do końca tego dzieła. Przyznaję zaś, jak to już dawno wyznawałem, że nie wszystko, co napisałem w tym dziele, jest niewzruszone, ale może być podważone […], ponieważ zostało zaczerpnięte z opowiadań innych ludzi albo z domysłów własnych i cudzych. [Wiadomości te] były znalezione w cudzych zapiskach i pismach i zasłyszane od innych ludzi […]. Niech mi wolno będzie dorzucić i to, że dzieło to pisałem stale bez przerwy, nie tylko własnymi palcami, ale i moich kopistów, blisko 25 lat, że dniami i nocami przykładałem się do tego dzieła […]. Składam więc niezmierzone, nieskończone i nieśmiertelne dzięki Świętej i Nieśmiertelnej Trójcy; […] dzięki pomocy, […] których […] napisałem i podyktowałem tę księgę, prosząc i błagając na koniec wszystkich duchownych […], a szczególnie czcigodnych i znakomitych mężów: doktorów, profesorów, mistrzów, studentów i skrybów na każdym wydziale naszego chwalebnego, krakowskiego uniwersytetu, aby oni po mojej śmierci nie szczędząc swych sił męskich, kontynuowali te Roczniki […].
| Źródło 2. Jan Matejko, Założenie Uniwersytetu w Krakowie |
[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Matejko_UJ.JPG]
| Źródło 3. Zakony w średniowiecznej Europie i w Polsce |
[ŹRÓDŁA]
[http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:St._Benedict_delivering_his_rule_to_the_monks_of_his_order.jpg]
[http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Robert_of_Molesme.jpg]
[http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:StFrancis_part.jpg]
[http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:The_Perugia_Altarpiece,_Side_Panel_Depicting_St._Dominic.jpg]
 | Ćwiczenia |
Na podstawie źródła 1.
1. Z jakich źródeł korzystał Jan Długosz, pisząc swoją kronikę?
2. Ile lat Jan Długosz tworzył swoje dzieło?
3. Jakie problemy napotykał autor w swojej pracy?
4. Jak Jan Długosz oceniał swoją pracę?
5. Kto miał, zgodnie z wolą autora, kontynuować jego dzieło?
6. Przypomnij imiona kronikarzy polskich, których poznaliśmy na poprzednich lekcjach?
Na podstawie źródła 2.
1. Przypomnij, kiedy i przez kogo została założona Akademia Krakowska?
2. Kto dokonał odnowienia uczelni krakowskiej w 1400 r.?
3. Skąd czerpano środki, które wykorzystano na odnowę Akademii Krakowskiej?
4. Opisz scenę przedstawioną na obrazie Matejki.
5. Zidentyfikuj postaci siedzące na podwyższeniu.
6. Podaj imię i nazwisko rektora Akademii Krakowskiej, którego poznaliśmy na jednej z poprzednich lekcji. Przypomnij sobie jego wystąpienie na soborze w Konstancji. Jakie poglądy wówczas przedstawił?
7. Na podstawie informacji z Internetu, wyjaśnij znaczenie uczelni krakowskiej dla rozwoju matematyki i astronomii w XV w.
 | http://pl.wikipedia.org/wiki/Uniwersytet_Jagiello%C5%84ski |
Na podstawie źródła 3.
1. Rozpoznaj przedstawicieli czterech zakonów, które powstały w średniowieczu.
2. Czym zajmowali się zakonnicy należący do wymienionych czterech zgromadzeń?
3. Jakie cele stawiały sobie poszczególne zakony?
4. Czym różniło się życie zakonników od życia innych duchownych?
5. Gdzie znajduje się pierwszy klasztor benedyktyński w Europie?
6. Gdzie znajduje się najstarszy klasztor benedyktyński w Polsce?
7. Co to znaczy „benedyktyńska cierpliwość”? Wyjaśnij pochodzenie tego sformułowania.
 | Praca domowa |
1. Dlaczego uczelnia krakowska nosi nazwę „Uniwersytet Jagielloński”?
2. Który z świętych jest patronem ekologów?
3. Co oznacza dewiza benedyktyńska „ora et labora”?
4. Które spośród poznanych zakonów nazywano zakonami żebraczymi?